تکنیک رنگ و روغن در نقاشی

همه ما برای یک بار هم که شده تابلوی نقاشی را از نزدیک دیده ایم. قبلا در تلویزیون هنرمند برجسته‌ای به نام «باب راس» را نشان می‌داد که با چه ظرافت و علاقه‌ای نقاشی‌هایی با جلوه‌های ویژه و رنگ‌هایی زنده می‌کشید که همان حس طراوت و سر زندگی طبیعت نقاشی را می‌توانستیم درک کنیم. سبک نقاشی که با رنگ رغن کشیده می‌شود بسیار خاص است. ابزار نقاشی رنگ روغن عبارتند از بوم، قلم موهای نقاشی، پالت نقاشی، کاردک، روغن و دستمال نخی می‌باشد که در ادامه هر یک را معرفی می‌کنیم و کاربرد آن را در نقاشی رنگ روغن بیان می‌نماییم. در این مقاله سعی در آشنا کردن شما با این سبک از هنر زیبای نقاشی داریم؛ شما با کشیدن نقاشی می‌توانید با زبانی دیگر یا به عبارتی سمبلیک و نمادین با دیگر هنردوستان ارتباط برقرار کنید. نقاشی رنگ روغن از دیگر سبک‌ها معتبر‌تر و جذاب‌تر است.

اصول پایه در نقاشی رنگ روغن

• اصل اول: برای کشیدن هر لایه از قدیم به جدید باید یک انعطاف بین رنگ‌ها ایجاد کنید که این کار در صورتی امکان‌پذیر است که در هر لایه جدید از ماده پایه بیشتری استفاده شود که این اصل را قاعده از کم به زیاد نقاشی رنگ روغن می‌گویند.
• اصل دوم: در لایه‌های زیرین از رنگ رقیق و نازک استفاده می‌شود و روی آن‌ها رنگ‌های غلیظ به کار برده می‌شود. اگر بر روی نقاشی ایمپاستو (نقاشی‌های ایمپاستو همان نقاشی‌های معمولی هستند که در آن‌ها به جای محلول رقیق شده رنگ با روغن یا آب، از یک لایه نازک رنگ استفاده می‌شود). لایه رقیق به کار رود احتمال ترک خوردگی در نقاشی رنگ روغن زیاد می‌شود. به این اصل قاعده استفاده رنگ رقیق بر روی رنگ غلیظ می‌گویند.
• اصل سوم: در نقاشی رنگ روغن ابتدا از رنگ‌هایی استفاده می‌شود که سرعت خشک شدن آن‌ها آهسته‌تر است و نباید از آن‌ها در لایه‌های زیرین مکرر به کار برد؛ زیرا اگر از رنگ‌هایی که زود‌تر خشک می‌شود بر روی آن‌ها استفاده کنید نقاشی رنگ روغن شما ترک می‌خورد. به این اصل قاعده استفاده از رنگ‌های دیرخشک در لایه زیر می‌گویند.

ابزار‌های نقاشی رنگ روغن

در ادامه به معرفی ابزارهای نقاشی رنگ روغن می‌پردازیم و توضیحاتی پیرامون آن‌ها ارائه می‌دهیم.

قلم مو

قلم مو برای نقاشی رنگ روغن اصطلاحا سرتخت یا زبان گربه‌ای‌اند که دو نوع زبر و نرم دارند. برای کارهای زیرین بهتر است از قلم موی نرم استفاده نشود تا عمر کار بیشتر شود و برای تکنیک‌های ضربه‌ای قلم موهای زبر بهتر عمل می‌کنند. مفیدترین و پرکاربردترین انواع قلم مو عبارت‌اند از:

• قلم موهای گرد، سری گرد و نوک تیز دارندکه از آن‌ها برای کشیدن خط‌های باریک و یا نقطه‌گذاری می‌توان استفاده کرد.
• قلم موهای صاف و قلم موهای رنگ روشن، اصولاً دارای سر مربع شکل می‌باشند که این حالت قلم مو برای طرح‌های مستطیلی نقاشی رنگ روغن مناسب است و البته قلم موهای رنگ روشن موهای کوتاه‌تری نسبت به قلم موهای صاف دارند.
• قلم موهای فندقی، سری صاف دارد و نوک قلم موهای بیضی شکل یا همان تخم مرغی برای حرکت‌های باریک و ظریف و همچنین مناطق وسیع‌تر مناسب است. قلموهای رنگ فندقی در نقاشی رنگ روغن واقعاً کارایی بالایی دارند و بیشتر از قلموهای دیگر استفاده می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد که موی قلم موها از موی حیوانات به وجود آمده است. بهترین نوع موی حیوان گراز است.

روغن بزرک

روغن بزرک، روغنی گیاهی فراورده‌ای از کتان است. این روغن برای جلا دادن به چوب و در نقاشی رنگ روغن استفاده می‌شود که علاوه بر آن خاصیت دارویی نیز دارد. رنگ آن زرد است و بوی خاصی دارد. روغن بزرک نقاشی، اگر در مجاورت هوا قرار بگیرد تبدیل به ژله می‌شود که این روغن علاوه بر در نقاشی برای ژل‌های دارویی و امگا۳ هم کاربرد دارد.

یکی از ویژگی‌های این روغن خاصیت دیر خشک شدن است و به هنرمند امکان این را می‌دهد که با اعتماد به نفس بالاتری کار کند. برای نقاشی‌های ایمپاستو یا حالت برجسته از این روغن استفاده می‌شود تا حالت سه بعدی پیدا کند.

کاردک

از مهم‌ترین ابزارهای نقاشی رنگ روغن کاردک است که دارای انواع مختلف با شکل‌های متفاوت می‌باشد. کارکرد اصلی کاردک برای مخلوط کردن رنگ روغن روی پالت نقاشی و به کار بردن رنگ بر سطح نقاشی است.

بوم

بوم می‌تواند دست ساز یا آماده باشد و بوم دست ساز مقرون به صرفه اما بسیار سخت و خسته کننده است پس از این لحاظ بوم آماده کارآمدتر است. این بوم دارای یک سه پایه و یک قاب چوبی است که روی آن پارچه کرباس کشیده می‌شود.

دستمال نخی

کاربرد این دستمال برای تمیز کردن برس قلم مو و پالت و به طور کلی برای تمیزکاری است.

پالت نقاشی

این ابزار همان صفحه بیضی مانندی است که یک سوراخ برای رد کردن انگشت شست از آن قرار دارد که باعث می‌شود صفحه را به راحتی گرفت. برای استفاده از پالت چوبی باید چند هفته قبل روی آن را با روغن بزرک چرب کنید تا رنگ‌ها جذب چوب نشوند.

نکاتی حائز اهمیت در نقاشی رنگ روغن

نباید خیلی رنگ‌ها را باهم مخلوط کرد چون در این صورت رنگ جلوه خود را از دست می‌دهد و تیره و کدر می‌شود. سعی کنید تمام رنگ‌ها را بر روی پالت نیاورید که قاطی شوند و سطح پالت را محدود کنید. بهتر است دو شیشه مجزا حلال در کنار خود داشته باشید یکی از آن‌ها برای حل کردن رنگ‌ها و دیگری برای تمیز کردن قلم‌موها استفاده شود. برای راحتی کار خود بهتر است رنگ پس زمنیه انتخاب کنید زیرا پس زمینه سفید کار را سخت میکند. سه اشتباه رایج در نقاشی رنگ روغن به شرح زیر است:

• استفاده از روغن خلا روی نقاشی پیش از خشک شدن.
• استفاده بیش از حد از مواد رقیق کننده و از بین بردن محافظ رنگدانه‌ها
• استفاده کردن از رنگ‌هایی که زود خشک می‌شوند روی رنگ‌هایی که دیر خشک می‌شوند.

نکات ایمنی

در برخی از رنگ‌ها موادی خطرناک به کار رفته پس باید برای استفاده از آن‌ها احتیاط کنیم. روی این نوع رنگ‌ها برچسب CL از موسسه مواد و هنر و خلاقیت می‌باشد که بهتر است بنا بر دستور العمل مصرف شود. حلال‌هایی مانند الکل‌های معدنی (صنعتی) و تربانتین خاصیت احتراق دارند و تبخیر می‌شوند. پس برای کار با انها در محیطی ازاد باشید یا در محیطی دارای تهویه کار کنید.

کلام آخر

نقاشی رنگ روغن یک هنر نیست بلکه عشق و زندگی در قالب یک کادر محدود است که توانایی صحبت دارد به شرط این که زبانش را بلد باشی! نقاشی با رنگ روغن دارای ابزاری مخصوص است که هریک را معرفی کردیم و کاربرد آن هارا بیان کردیم. باید در نقاشی به اصول آن توجه کرد که در رنگ روغن سه اصل اساسی دارد که پیش‌تر بیان شد. در رنگ روغن باید بدانیم کدام رنگ زود‌تر خشک می‌شود و کدام رنگ دیرتر، کدام رنگ رقیق‌تر و کدام غلیظ و کدام زیر و کدام رو باشد. باید به نکاتش توجه کرد و نکات ایمنی را رعایت کرد.